De ondankbare vluchteling

 

Ofwel The Ungrateful Refugee door Dina Nayeri. Verplichte lectuur op school en voor elke volwassene. Liefst vandaag nog, en zeker voor al die mensen die zich afvragen wat een vluchteling met een smartphone moet.

Naar aanleiding van mijn dappere nichtje die op 27 september veertig kilometer gaat wandelen tijdens de jaarlijkse refugeewalk,  daarbij al het sponsorgeld dat ze daarvoor ontvangt schenkt aan Vluchtelingenwerk Vlaanderen en ook nog eens prachtige zelfgetekende kaartjes naar haar sponsors stuurt, wil ik graag even de aandacht vestigen op ‘de vluchteling’.

Ik ben zelf helemaal geen vluchteling, maar door in het buitenland te wonen en me open te stellen voor een andere taal en cultuur, leef ik mee met mensen die in heel andere omstandigheden moeten wennen aan een ander land.

Laat je fantasie even gaan en stel je dit voor:

Er is een wereldwijde uitbraak van een uiterst besmettelijk virus dat voornamelijk witte mensen raakt. Hele gemeenschappen worden weggevaagd. Ziekenhuizen liggen overvol, medisch personeel valt zelf bij bosjes neer omdat ze de druk niet aankunnen en helemaal verzwakt ook bezwijken aan het virus.
Massagraven worden in het begin nog gedelft, maar de lijken stapelen zich zo snel op dat er geen houden aan is.
Mensen die het zich kunnen veroorloven sluiten zich op in hun huis met stapels voorraden aan eten en drank.

Verkeer tussen alle landen is volledig stilgelegd om de verspreiding van het virus tegen te gaan. Dat weerhoudt gezonde mensen er niet van om weg te trekken uit de zwaar geïnfecteerde steden. Ze nemen wat rest van hun familie bij de hand en trachten de buitengrenzen van Europa te bereiken. Ook rijke mensen wagen die stap, ook al hebben ze nog voldoende etensvoorraad. Ze willen gewoon weg van een land waar de overheid niks meer doet om de veiligheid van haar onderdanen te garanderen. Iedereen voelt zich onveilig.

Eens sommige van deze vluchtelingen met veel pijn en moeite bij de Atlantische Oceaan aankomen, wordt er gevochten om een plaatsje op een -momenteel illegale- veerboot naar Afrika.

Want in Afrika loopt de infectie minder vaart. Daar zijn de mensen weerbaarder door het leven dat ze al generaties lang leiden. Ze eten redelijk gezond, doen veel handenarbeid en zijn gehard door zon en regen.
Er worden zware maatregelen getroffen door de verschillende Afrikaanse regeringen die ook opgevolgd worden door de bevolking. Ze zijn er niet blij mee, maar het lage aantal besmettingen toont aan dat de maatregelen nuttig zijn.

De westerse overheden zitten met de handen in het haar en vragen uiteindelijk Afrikaanse overheden om hulp. Ze vragen om bonen en maispap uit te delen aan de vluchtelingen die vastzitten op de kusten van Spanje en Italië. Ze vragen om dokters en materiaal. Ze vragen om de veerboten toe te laten op de kusten van Noord-Afrika zodat gezonde mensen tenminste een nieuw leven kunnen proberen opbouwen in het veilige Afrika.

 

Je snapt het plaatje wel. Het lijkt overdreven, maar voor de meeste vluchtelingen lijkt hun verhaal in grote lijnen op de fantasie hierboven. Ze zien geen enkele mogelijkheid om hun huidig leven veilig verder te zetten en liever dan te blijven, riskeren ze vele gevaren, spenderen al hun geld aan smokkelaars en laten bewust dierbaren achter in de wetenschap dat de kans groot is dat ze elkaar nooit weerzien. En toch zetten ze die grote onbekende illegale stap om alles wat ze kennen achter te laten, enkel en alleen in de hoop op een veiliger leven.

Zoiets doe je niet zomaar.

Als er een alternatief was, denk jij dat ze zouden kiezen voor een ellendig mensonwaardig bestaan in overvolle kampen, waar ze niks mogen en weinig krijgen? Kan jij je inbeelden wat het is om élke dag drie uur aan te schuiven om naar het toilet te kunnen gaan? Kan jij je voorstellen dat je jouw kind wast in water dat reeds duizendmaal gebruikt is? Kan jij bedenken hoe mentaal zwaar het is om dagen weken maanden te moeten wachten op nieuws over je asielaanvraag, waarbij je de toegang tot wifi wordt ontzegd.
Want je krijgt toch al eten en een tent in de modder, dus waarom zou je ook nog eens toegang tot internet moeten hebben? Je kan toch ook dagen in het niets staren en wachten tot de dag weer voorbij is, zonder te hoeven weten hoe het gaat met familie die achtergebleven is?

Denk jij dat de gemiddelde mens het niet kotsbeu wordt om altijd maar dankbaar te moeten zijn voor afdankertjeskleding en voedsel dat ze niet kennen?

Denk jij nou echt dat de meeste van die mensen niet veel liever actief willen zijn en hun vaardigheden willen inzetten voor een leefbare en veilige wereld voor zichzelf en hun kinderen?

Laat je niet zo bang maken door ‘de stroom aan vluchtelingen’ die Europa zou overspoelen als de grenzen geopend zouden worden. 85% van alle vluchtelingen in de wereld worden opgevangen door buurlanden als Lebanon, Oeganda en Turkije. Slechts een klein deel komt in Europa terecht. 

Stel je hart en land open voor andere mensen. Ze dragen bij aan de verrijking van je cultuur, en voeren de banen uit waarvan je niet wil dat je kinderen ze doen.
Gun een ander wat je zelf zou wensen als je op een dag toch terecht zou komen in bovenstaande fantasie.

“Open grenzen hoeven niet te impliceren dat een derdelander meteen ook aanspraak kan maken op alle rechten van een nieuw grondgebied”
 Benoit Dhondt, advocaat