Ons moemoe is weg

Daar zit ik dan. Heel ver weg van mijn familie. Met wie ik graag samen dit verdriet zou willen dragen. Verdriet dat alleen maar om mezelf gaat. Want ons moemoe, die is erg blij eindelijk haar achtjaarlange wens toegestaan te krijgen: om weer bij haar man te zijn. Om over zijn buikske te kunnen wrijven bij het slapengaan. Om elkaar te kunnen vertellen over de fratsen van het laatste achterkleinkind.

Acht jaar geleden is de liefde van haar leven gestorven. Enkele jaren later is ze in een ouderlingenflat gaan wonen waar ze elke dag eten geserveerd krijgt en dagelijks iemand langs komt om te zien of alles oke is. Haar zeven dochters en zonen kwamen dagelijks langs, de kleinkinderen wat minder maar ook af en toe.

Bij mijn jaarlijkse bezoekjes aan België ging ik ook steevast langs. Het was altijd fijn haar te zien, hoewel ik de geestelijke achteruitgang zag. Niet veel, maar vierennegentig jaren zijn er heel wat. Elk jaar nam ik afscheid met in mijn achterhoofd dat het misschien de laatste keer was dat ik haar zou zien.

Nu is het dan zover. Ik heb haar de laatste keer gezien in september 2019. We hebben gezellig gekletst – wat betekent dat ik geluisterd heb naar haar miljoenste herhalingen van hoe ze ‘ons vake’ (de vava voor ons) mist, en hoe ze bidt tot onzen Heer dat hij haar komt halen om weer bij haar geliefde vake te zijn. Want dat ze moe is. Dat ze een goed leven heeft gehad. Dat ze blij is haar kinderen en kleinkinderen te hebben zien opgroeien, maar dat het tijd is om te gaan.

Met smaak at ze af en toe van de aardbeien of chocolaatjes die altijd klaar stonden voor haar. Eén van de liefdevolle dochters die wekelijks voor haar naar de markt ging en haar lievelingshapjes mee bracht zodat ze toch iets binnen kreeg, want over het algemeen was haar eetlust ver te zoeken.

Ons moemoe was een sterke vrouw, ik kijk nog steeds naar haar op. Ik ben erg verdrietig dat ik nu zo ver weg ben en dat het zelfs onmogelijk is om op een vliegtuig te springen om samen met onze grote familie dit verlies te verwerken.

Ik besef heel goed dat het een egoistisch verlies is. Ons moemoe heeft nergens meer last van. Maar wij kijken naar het leven van iemand twee generaties boven ons, en zien ons eigen einde dichterbij komen. Want nu zijn onze eigen ouders aan de beurt. Hopelijk nog lang niet, maar als ook zij deze aardkloot verlaten, dan is het onze beurt.

Dat vind ik niet zo erg, iedereen gaat dood op een keer. Wat me raakt is dat ik wel verdrietig ben maar dat het om mezelf gaat. Want wat als mijn ouder sterft? En ik hier ook weer ver weg zit van iedereen? Misschien dat ik ook weer blij kan zijn voor mijn ouder, als ik weet dat zij blij zijn met de overgang, maar ik ben nu al verdrietig voor het verlies dat ik zal voelen, heel ver weg van mijn zus.

Hoe egoistisch.

Hoe menselijk. En ook mijn eigen keus om hier ver weg te wonen.

Lieve moemoe. ik ga de momenten uit ons leven altijd koesteren. Nooit vergeet ik hoe je heerlijk ongedwongen en in plat Bevers herhaaldelijk zei: “ek verstoan heur ni zen.” Omdat je hoorapparaat niet altijd naar behoren werkte. Heerlijke zinsnede en vooral hoe sans gêne je het kon zeggen. Hoe wij dan met onze ogen rolden naar elkaar en probeerden in luid algemeen nederlands nogmaals te herhalen wat we zeiden. Nog steeds verstond je het niet, tot er iemand in plat Bevers ‘vertaalde’ wat er gezegd was, en soms hielp dat. Heerlijk.

Lieve moemoe, in al je koppige glorie kon je af en toe het bloed vanonder onze nagels halen met je pertinente: “Dat heb ik nooit gezegd.” Terwijl je zelf dat ‘wat je nooit gezegd had’ in je agenda had laten schrijven omdat je wist dat je geheugen niet meer zo perfect was.

Fijn dat je in alle rust bent overgegaan, nadat al je kinderen je bij uitzondering toch mochten bezoeken. Bedankt om een geweldige moemoe te zijn, ik zal altijd mijn (kinder)herinneringen met jou koesteren.