Witte mensen denken dikwijls dat ze het beter weten

“Zolang je hun handen vol stopt met allerlei hulp ben je ‘madam’, maar zodra er ergens iets mis is ben je plots ‘een vreemde’. Hopelijk hebben ze je vlug weer nodig, dan ben je onmiddellijk weer een goeie. Zo gaat dat”  -  reactie van een lezer op de laatste UGoGreen nieuwsbrief

In die nieuwsbrief had ik beschreven hoe blanken hier niet meer worden aangesproken met ‘muzunug’ maar met ‘corona’. Voorlopig zogezegd als een onschuldig grapje, maar ik voel me toch extra kwetsbaar. Het is zo makkelijk om een minderheidsgroep de schuld te geven van wat dan ook. Is dit herkenbaar voor jou?

Alle overheden roepen hun onderdanen in het buitenland op om terug te keren naar het vaderland. Ik begrijp dat niet. Waarom zou je een – voorlopig - onbesmet gebied verlaten en naar zombieland vliegen? En daarbij, is het allemaal zo erg als ze ons doen geloven? Wie ken jij persoonlijk die een ernstige vorm van Covid-19 heeft en er eventueel ook aan gestorven is?

Natuurlijk, als het hier in Afrika echt uitbreekt zoals in het Westen, zijn de gevolgen niet te overzien. Het is ook niet zozeer het virus dat me zorgen baart, maar de overheid, want wie weet hoe die misbruik zal maken van de situatie. 

Maar wat me op dit moment het hardste raakt is de uitspraak van de inleiding. Een uitspraak als dat is overal van toepassing: Zolang we Italianen nodig hebben om in onze mijnen te werken, zijn het goeien. Maar wacht tot ze een restaurant openen, geld verdienen en dat ene huis voor onze neus wegkapen dat wij net gingen kopen.
Zolang we Polen nodig hebben om in het zwart ons huis te verbouwen, zijn het goeien. Maar wacht tot ze gaan studeren en de beurs wegkapen voor de neus van onze eigen kleine.
Zolang we Chinezen nodig hebben om goedkope spullen te maken om AliBaba.com te bevoorraden, zijn het goeien. Maar wacht tot zij de eersten zijn met een zeer besmettelijk virus. Dan gaan we ineens op zoek naar lokale winkels en kopen we ons niet meer arm aan rommel die we niet eens nodig hebben en waar we de planeet mee om zeep helpen. 

Het is heel makkelijk om minderheden de schuld te geven van wat dan ook. Dat zit in de menselijke natuur. 

Het is niet erg om kracht te zoeken in de meerderheid. Daar zit ook energie in. Maar laten we niet vergeten dat die energie zowel positief als negatief kan worden toegepast. Er kan een superioriteitsgevoel uit groeien dat decennialang kan blijven voortwoekeren en kan leiden tot ondoordachte uitspraken zoals in de inleiding.

En dat is net wat ik met wat ik schrijf wil aanklagen: dat we ons laten verleiden tot ondoordachte uitspraken die we oh zo luchtig onder woorden brengen.

Ik ben me pas in Oeganda bewust geworden van wat voor een verheven gevoel wij blanken roekeloos uitstralen.

Ik heb ooit letterlijk tegen een Oegandese jongen van 15 jaar gezegd: “Ik heb een veel betere opleiding genoten dan jij, dus ik zal het echt wel beter weten”. Ik meende dat ook echt. Ik voelde me zoveel beter dan hij. Zoveel slimmer. Ik weet ondertussen dat ik het, ondanks mijn betere opleiding, helemaal niet beter weet dan hij. En ik hoefde me al helemaal niet zo superieur op te stellen tegenover hem.

Maar dat zit wel heel erg in ons. Wij blanken voelen ons meestal onbewust veel beter dan welk ander ras op aarde dan ook. En dat uit zich op subtiele manieren. 

Omdat ik me er bewuster van ben voel ik het heel sterk als ik een opmerking krijg zoals in de inleiding.

Graag wil ik je uitnodigen om stil te staan bij jouw opmerkingen/kritiek voordat je ze uit. Vooral op social media. Denk even na voor je die bijtende commentaar er uit vuurt. Sta even stil bij wat je wil zeggen, en of dat iets waars, iets goeds of iets opbouwends is. Hou anders je kritische vinger alsjeblieft weg van je scherm.