Communicatie

Om even een voorbeeld te schetsen over hoe moeilijk communicatie hier soms kan verlopen:

Om 8u smorgens had ik (heel voorzichtig) horen kloppen aan de poort. 

Ze kennen hier geen deurbel en we hebben geen askari (wacht) die de boodschap kan aannemen en doorgeven.

Om 9u hoorde ik nog steeds af en toe geklop (nog steeds heel geduldig en voorzichtig).

Aangezien ik niemand verwachtte en geen zin had om mijn bed uit te komen voor iemand anders ben ik gewoon blijven liggen.

Tegen 10u kwam Angela (mijn buurvrouw en mede-compoundbewoonster) me halen om samen te gaan wandelen/joggen wat we sinds 2 dagen doen. Ik vroeg haar of ze iemand verwachtte en dat ik iemand aan de poort gehoord had.

Nee ze verwachtte niemand.

Wij naar buiten en aan de poort staat er een mevrouw met een jonge gast. 

Ze springen recht en Angela begroet hen hartelijk, ze kent hen van het project waar zij voor werkt. 

De vrouw spreekt enkel Luganda, de jonge kerel komt mee om te vertalen voor haar en vraagt of ze Angela een paar minuten kunnen spreken.

Angela vraagt hen om een uurtje te wachten want dat ze nu een ander programma heeft.

Onder het wandelen/joggen vertelt ze me dat de mevrouw ontslagen is op het project (om geld te besparen om een dure manager te kunnen betalen) en dat ze denkt dat die nu om een job komt vragen.

Angela heeft geen job voor haar en weet niet wat ze moet doen. Gewoon wegsturen?

Ik stel voor om te vragen of ze iets van manden weven kent (of iets anders), dan zou ze spullen kunnen maken voor onze beider webshop.

Bij onze terugkeer staan beiden nog steeds geduldig te wachten.

Terwijl ik melk opwarm om hen afrikaanse thee aan te bieden (melk met theezakje en heel veel suiker) babbelt Angela met hen over ditjes en datjes maar vraagt om op mij te wachten voor ze aan hun verzoek beginnen. 

Zoals gebruikelijk stellen we ons aan mekaar voor zodra de thee gereed is en begint de jongen te vertellen.

Om het kort te houden: ze komt niet eens om een job vragen, maar gewoon of er iemand een huis voor haar kan bouwen, want dat ze nu nergens woont en haar 3 jonge kinderen van hot naar her sleept.

Angela legt uit dat we niet van het principe zijn om zomaar geld of materiaal uit te delen en vraagt wat ze kan doen van werk.

Alleen al deze simpele vraag (what can you do for work) is al moeilijk. De jongen begrijpt het anders dan wij het bedoelen, of weet niet hoe het te vertalen, want het enige antwoord dat er komt is dat ze geen werk heeft, geen huis, 3 jonge kids en geen geld.

Na wat geharrewar vertelt ze dat ze een ijskast nodig heeft en dan wil ze brood en melk verkopen.

Wij denken direct door en zeggen dat ze dan een kamer met electriciteit moet hebben om de ijskast te kunnen laten draaien. Hoe gaat ze de ijskast en die kamer aanschaffen?

Nog meer taalproblemen - en dan bedoel ik gewoon het engels - tot Angela op het lumineuze idee komt om te vragen naar haar talent. 

Ze vertelt trots dat ze weet hoe ze melk moet verkopen.

Vermoedelijk staat ook hier weer de taal in de weg, want sorry, maar melk verkopen is een talent? 

Later - na weer veel vijven en zessen - begrijp ik dat het waarschijnlijk niet enkel om melk gaat, maar om het hele proces van vee houden en melken, want ze vertelt dat ze vroeger vee had maar dat dit na de dood van haar man gestolen werd.

Helaas lost dit nog steeds het probleem niet op hoe ze aan geld gaat geraken om die ijskast te kopen, dus proberen we nogmaals te vragen wat ze verder nog kan van werk om geld te verdienen en te sparen (het begrip sparen proberen we ook uit te leggen, maar het is niet duidelijk of dat begrepen wordt). 

Niets. Zo zegt ze dat. Dat ze niets anders kan.

Eerlijk gezegd hield ik het toen voor bekeken. Hoe kan je zo incompetent zijn dat je zelf niks beter kan bedenken? Er zijn altijd jobs waar je niet voor gestudeerd moet hebben om toch geld te verdienen. 

Waarschijnlijk heeft educatie er wel iets mee te maken. Ze leren hier niet om hun geest te gebruiken om zelf tot conclusies of oplossingen te komen. 

Aangezien ze geen enkel engels sprak, is ze ook niet naar de lagere school gegaan. 

Toch vind ik het dan nog steeds raar dat ze niets anders kan (of op het idee komt). Ze heeft vast wel moeten poetsen en koken en kleren wassen in haar leven?

Maar goed, gelukkig waren we met 2, en begrepen we ook dat het afrikaans begrip en engels van de jongen ontoereikend is om deze dame correct te ondervragen.

We besluiten de hulp in te roepen van een Oegandese dame (Kezia, die mij ook al geholpen heeft met het schoolkind en haar schoolgeld). 

Zij spreekt Luganda en vooral ook muzungu-engels. Ze begrijpt beter hoe wij denken en communiceren.

Aangezien zij in Kampala zat voor heel het weekend en we haar niet konden bereiken, zal dit verhaal vast een vervolg krijgen.